Belangrijke kennis rond KOPP-kinderen: Wat je moet weten en hoe je ze kunt ondersteunen

Wat zijn KOPP-kinderen?

De term KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychische Problemen. Het is een groep kinderen die vaak in een kwetsbare positie verkeert omdat ze opgroeien in een gezin waarin de ouders kampen met psychische aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen variëren van depressie, angststoornissen, borderline persoonlijkheidsstoornissen, tot verslavingen en andere ernstige geestelijke gezondheidsproblemen.

Ouders met psychische problemen kunnen moeite hebben om hun rol als ouder goed in te vullen. Dit kan leiden tot een verstoorde gezinsdynamiek en een gebrek aan emotionele beschikbaarheid voor het kind. De kinderen kunnen hierdoor emotioneel verwaarloosd worden, of worstelen met conflicten thuis. Dit kan op lange termijn schadelijke gevolgen hebben voor hun zelfbeeld, sociale vaardigheden en mentale gezondheid.

5 tips om een KOPP-kind te herkennen

Het kan voor begeleiders, leerkrachten of andere professionals lastig zijn om een KOPP-kind te herkennen, omdat deze kinderen vaak hun gevoelens en problemen verbergen. Toch zijn er een aantal tekenen waaraan je kunt merken dat een kind mogelijk in deze situatie verkeert:

1. Onzeker of verlegen gedrag
   KOPP-kinderen kunnen een laag zelfvertrouwen hebben. Ze kunnen zich angstig voelen in sociale situaties en terughoudend zijn in interacties met anderen, zowel op school als thuis. Ze hebben vaak moeite om hun emoties te uiten.

2. Veranderingen in gedrag
   KOPP-kinderen vertonen soms gedragsproblemen, zoals opstandigheid, teruggetrokkenheid, of overmatig zorgzaam gedrag. Ze nemen vaak de verantwoordelijkheid voor het welzijn van hun ouders en kunnen daardoor snel volwassen gedrag vertonen.

3. Moeite met schoolwerk en concentratie
   Emotionele stress door thuisomstandigheden kan ervoor zorgen dat kinderen zich niet goed kunnen concentreren op school. Dit kan leiden tot een lagere schoolprestaties, vergeetachtigheid en afleiding in de klas.

4. Fysieke klachten
   KOPP-kinderen kunnen lichamelijke klachten ontwikkelen, zoals hoofdpijn, buikpijn of slaapproblemen, als reactie op de stressvolle thuissituatie. Deze klachten kunnen chronisch zijn en moeilijk te verklaren.

5. Verlies van interesse in activiteiten
   KOPP-kinderen kunnen de interesse in eerder plezierige activiteiten verliezen, zoals sport of hobby's. Dit kan een teken zijn van depressieve gevoelens of het gevoel van emotionele uitputting door de situatie thuis.

5 tips wat we als begeleiders kunnen doen

Als begeleider van een KOPP-kind is het belangrijk om te weten hoe je het kind kunt ondersteunen. Hier volgen vijf tips om het kind beter te begrijpen en te helpen:

1. Creëer een veilige en voorspelbare omgeving
   Het is essentieel dat KOPP-kinderen zich veilig en vertrouwd voelen op school of in hun behandelomgeving. Zorg voor een voorspelbare structuur in hun dagelijks leven, zodat ze zich niet onzeker hoeven te voelen. Stabiliteit helpt hen om beter om te gaan met hun thuisomstandigheden.

2. Bied ruimte voor emoties
   Wees geduldig en luister aandachtig naar het kind. Moedig het aan om gevoelens en zorgen te delen, zonder oordeel. Het kan helpen om emotioneel bewustzijn te ontwikkelen en kinderen te laten weten dat hun gevoelens belangrijk zijn.

3. Betrek ouders (indien mogelijk)
   Hoewel dit niet altijd mogelijk is, is het belangrijk om de ouders van het kind erbij te betrekken, indien dit veilig en passend is. Dit kan helpen om de situatie te begrijpen en samen te werken aan het creëren van een ondersteunend netwerk voor het kind.

4. Zorg voor sociale ondersteuning
   KOPP-kinderen hebben vaak behoefte aan een sterk sociaal netwerk buiten het gezin. Dit kan een mentor, een vriend, of een begeleider zijn die het kind vertrouwt. Help het kind bij het opbouwen van gezonde vriendschappen en stimuleer deelname aan groepsactiviteiten.

5. Verwijs door naar professionele hulp
   Als je merkt dat het kind ernstige emotionele of gedragsproblemen heeft, is het belangrijk om professionele hulp in te schakelen. Dit kan therapie, counseling of psychologische ondersteuning zijn. Door een geschikte hulpverlener in te schakelen, kan het kind beter leren omgaan met de situatie thuis en zich verder ontwikkelen.

Conclusie